Obywatelski monitoring funduszy europejskich – nie przegap!
Do Polski już wkrótce powinno trafić ponad 76 mld. euro z budżetu Unii Europejskiej na lata 2021-2027. Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych (OFOP) apeluje do organizacji w całym kraju o mobilizację oraz do włączenia się w pracę komitetów monitorujących programy finansowane z funduszy europejskich.
Zgodnie z Umową Partnerstwa określającą strategię wykorzystania funduszy europejskich w Polsce na lata 2021-2027 będziemy mieć do dyspozycji w tej perspektywie unijnej około 76 miliardów euro. To standardowy 7-letni budżet unijny, z którego Polska skorzysta już kolejny raz, inny aniżeli fundusze zaplanowane na Krajowy Plan Odbudowy. Projekt Umowy Partnerstwa został przedłożony do publicznych konsultacji w połowie stycznia 2021 r. – w wyniku licznych uwag, przeprowadzonych konsultacji i zrealizowanych wysłuchań publicznych ostatecznie dokument został zatwierdzony przez rząd RP oraz Komisję Europejską oraz opublikowany w lipcu 2022 r.
Fundusze europejskie będą wdrażane w ramach specjalnie opracowanych programów, w tym międzynarodowych i transgranicznych, a w Polsce dodatkowo zgodnie z Umową Partnerstwa w ramach 16 regionalnych programów obsługiwanych przez urzędy marszałkowskie oraz 8 tematycznych programów krajowych obsługiwanych przez stronę rządową
Program Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko 2021-2027 (FEnIKS) – budżet ok. 135 mld zł
Program Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego 2021-2027 (FERS) – budżet ok. 21,9 mld zł
Program Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki 2021-2027 (FENG) – budżet ok. 45,9 mld zł
Program Fundusze Europejskie na Rozwój Cyfrowy 2021-2027 (FERC) – budżet ok. 11,4 mld zł
Program Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej 2021-2027 – budżet ok. 14,3 mld zł (obszar: lubelskie, podkarpackie, podlaskie, świętokrzyskie, warmińsko-mazurskie i częściowo mazowieckie)
Program Fundusze Europejskie dla Rybactwa 2021-2027 – budżet ok. 3,5 mld zł
Program Fundusze Europejskie Pomoc Żywnościowa 2021-2027 (FEPŻ) – budżet ok. 2,7 mld zł
Program Pomoc Techniczna dla Funduszy Europejskich 2021-2027 (PTFE) – budżet ok. 2,5 mld zł
Realizacja przedsięwzięć (projektów), zarówno w trybie konkurencyjnym (konkursowym), jak i w tzw. niekonkurencyjnym, będzie możliwa dopiero po zatwierdzeniu tych przez Komisję Europejską oraz powołaniu komitetów monitorujących dla każdego programu. Komitety te oprócz zatwierdzenia kryteriów i metodyki wyboru projektów będą weryfikować spełnienie warunków oraz tzw. zasad horyzontalnych. W skład każdego komitetu monitorującego wchodzić będą:
przedstawiciele władz krajowych i regionalnych, administracji, organizacji zrzeszających samorządy, sektora nauki,
partnerzy społeczni (związki zawodowe i organizacje pracodawców), biznesu oraz przedsiębiorczości społecznej
min. 9 podmiotów społeczeństwa obywatelskiego, tj. organizacji pozarządowych,
a także ich federacji, związków.
